Zwalczanie jasnoty różowej w pszenicy ozimej i jęczmieniu ozimym jesienią
Jasnota różowa (Lamium purpureum) to powszechnie występujący chwast w uprawach zbóż ozimych, szczególnie uciążliwy w okresie jesiennym. Charakteryzuje się silnym wzrostem jesienią i odpornością na niskie temperatury, co sprawia, że może skutecznie konkurować z roślinami uprawnymi o wodę, światło i składniki pokarmowe. Skuteczne zwalczanie tego chwastu już jesienią pozwala ograniczyć straty plonów i poprawić warunki wzrostu zbóż na wiosnę.
Charakterystyka jasnoty różowej
Jasnota różowa to roślina jednoroczna lub dwuletnia z rodziny jasnotowatych. Jej cechą charakterystyczną są sercowate liście o karbowanych brzegach oraz różowo-fioletowe kwiaty pojawiające się nawet jesienią. Wschodzi bardzo wcześnie – często już pod koniec sierpnia – co pozwala jej szybko zadomowić się w łanie zbóż ozimych.
Znaczenie gospodarcze
Chociaż jasnota różowa nie należy do najbardziej agresywnych chwastów, jej obecność może znacząco obniżać plon poprzez:
- konkurencję o składniki odżywcze w okresie jesienno-wiosennym,
- utrudnienie wiosennego rozwoju zbóż,
- zwiększone ryzyko chorób i szkodników w gęstym runi chwastów.
Strategia zwalczania jesiennego
Zwalczanie jasnoty różowej powinno być prowadzone jesienią, kiedy roślina jest w fazie młodocianej i najbardziej podatna na działanie herbicydów.
- Zabiegi agrotechniczne
- Płytka uprawa pożniwna – pomaga ograniczyć wschody chwastów poprzez ich mechaniczne zniszczenie.
- Opóźniony siew zbóż ozimych – daje czas na wschody chwastów i ich wcześniejsze zwalczanie.
- Dobra agrotechnika – wyrównane pole, odpowiednia gęstość siewu i nawożenie pomagają roślinom lepiej konkurować z chwastami.
- Zabiegi chemiczne
Wybór herbicydu zależy od wielu czynników: fazy rozwojowej chwastów i zbóż, warunków pogodowych oraz obecności innych gatunków chwastów.
Skuteczne substancje aktywne jesienią:

- Flufenacet – skuteczny w mieszaninach na szeroką gamę chwastów jednoliściennych.
- Diflufenikan – działa doglebowo i nalistnie, dobrze zwalcza jasnotę różową we wczesnych fazach.
- Pendimetalina – stosowana doglebowo, ogranicza kiełkowanie chwastów.
- Prosulfokarb – o działaniu doglebowym, zwłaszcza skuteczny w mieszaninach.
Przykładowe środki ochrony roślin:
- Legato Plus 600 SC
- Maraton 375 SC
- Pointer Plus 64 WG
- Cevino 500 SC
Zalecenia dotyczące stosowania:
- Zabieg wykonać najlepiej w fazie 2–4 liści jasnoty.
- Unikać stosowania herbicydów tuż przed przymrozkami.
- Stosować odpowiednią ilość wody (ok. 200–300 l/ha) dla równomiernego pokrycia roślin.
Podsumowanie
Skuteczne zwalczanie jasnoty różowej w pszenicy i jęczmieniu ozimym powinno opierać się na integrowanym podejściu: właściwej agrotechnice i precyzyjnym zastosowaniu herbicydów jesienią. Wczesna interwencja zapewnia lepszy start zbóż na wiosnę i wyższy plon końcowy.